Prowadzenie własnej działalności gospodarczej przynosi wiele korzyści finansowych oraz satysfakcji z realizowanych osiągnięć. Jednak, świadczenie usług to także odpowiedzialność, podatek dochodowy oraz przestrzeganie określonych przepisów, które narzuca urząd skarbowy i ewidencja podatkowa. Przykładem takich regulacji są właśnie kody GTU. W artykule podpowiadamy, kiedy należy je stosować oraz kogo obowiązują.
Czym są kody GTU?
Oznaczenia GTU odpowiadają terminowi “grupy towarów i usług”. Symbole GTU to obowiązek podatkowy, który powstał, aby zapobiegać potencjalnym nadużyciom w stosunku do którejkolwiek z 13 wyselekcjonowanych grup. Wówczas, sprawozdawczość finansowa nie pozostawia wątpliwości lub obiekcji.
Oznaczenia towarów obejmują osoby, które opłacają podatek VAT i świadczą usługi z zakresu sektora transportowego, budowlanego, sprzedaży alkoholu, paliwa, leków lub innych obszarów wymienionych działalności. Podatnik umieszcza specjalny kod GTU w pliku JPK_V7M i JPK_V7K.
Warto podkreślić, że księgowane faktury nie wymagają zastosowania specjalnego zaznaczenia wrażliwych działów. Ustawa o VAT wdrożyła zmiany od października 2020 roku, co w konsekwencji aktualizuje sposób dostarczania z pliku JPK_VAT do pliku JPK_V7.
Kogo obowiązują kody GTU?
Kody GTU stosują czynni podatnicy VAT, którzy oferują sprzedaż świadczeń w zakresie wyszczególnionych grup towarów oraz usług. Właśnie dlatego należy dokładnie zidentyfikować zakres działalności gospodarczej, ponieważ nie wszystkie pozycje są częścią listy GTU.
Co więcej, klasyfikacja GTU nie ma zastosowania w przypadku, gdy przedsiębiorca prowadzi firmę, bazując na sprzedaży wyłączonej z VAT. Tak zaprezentowane sytuacje szczególne są pretekstem do odejścia od nowych przepisów.
Lista kodów GTU
Kody towarów i usług przedstawione są za pomocą specjalnych symboli, które ułatwiają identyfikację. Oto spis, który przedstawia 13 kategorii objętych wyjątkowym rozporządzeniem.
- Kod GTU 01 – Handel napojami alkoholowymi
- Kod GTU 02 – Sprzedaż paliwa
- Kod GTU 03 – Oleje opałowe i smarowe
- Kod GTU 04 – Wyroby tytoniowe
- Kod GTU 05 – Odpady
- Kod GTU 06 – Urządzenia elektroniczne oraz części i materiałów do nich
- Kod GTU 07 – Pojazdy oraz części samochodowe
- Kod GTU 08 – Metale szlachetne oraz nieszlachetne
- Kod GTU 09 – Leki i wyroby medyczne
- Kod GTU 10 – Budynki, budowle, oraz grunty
- Kod GTU 11 – Handel uprawnieniami do emisji gazów cieplarnianych
- Kod GTU 12 – Usługi niematerialne, wyłącznie: doradcze, księgowe, prawne, zarządcze, marketingowe, reklamowe, szkoleniowe, firm centralnych, badania rynku oraz opinii publicznej, w zakresie badań naukowych i prac rozwojowych, w zakresie pozaszkolnych form edukacji
- Kod GTU 13 – Usługi transportowe i gospodarka magazynowa
W jakich sytuacjach nie trzeba stosować kodów GTU?
Wspomnieliśmy już o wyjątku, gdy sytuacja dotyczy tak zwanych nievatowców, czyli przedsiębiorców, którzy korzystają ze zwolnienia z VAT. Występuje kilka innych odstępstw, gdy stosowanie kodów GTU nie jest konieczne.
Pliki JPK_V7M i JPK_V7K nie wymagają zastosowania odpowiedniego kodu GTU, jeśli:
- realizowane transakcję wykazują charakter zbiorczy o sprzedaży ewidencjonowanej na kasie rejestrującej,
- zbiorcze informacje o sprzedaży nie są potwierdzone fakturami,
- sprzedaż nie jest uwarunkowana wymogiem prowadzenia ewidencji sprzedaży z użyciem kasy rejestrującej,
- zakupu, którego rezultatem jest wartość VAT należna podmiotowi odpowiedzialnemu za plik JPK.
Kody GTU są zbędne także podczas zakupu usług lub produktów. Nie istnieje wymóg umieszczania GTU na fakturach, ale taki zabieg nie jest błędem.
Jak dodać kod GTU w pliku JPK?
Mechanizm oznaczania wymaganego kodu GTU jest uzależniony od konkretnego oprogramowania lub funkcjonującego systemu rozliczeniowego. Pomocną praktyką jest zapisywanie symbolu podczas generowania faktury. Dokument nie musi zawierać kodu GTU, ale taka strategia ułatwia późniejsze przepisywanie danych do pliku JPK i może być wskazówką dla działu księgowego.
Ręczne uzupełnianie pliku JPK wymaga uwzględnienia specyficznego kodu GTU w tworzonym pliku. Dokładny sposób umieszczania odpowiedniej informacji jest pozostawiony gestii podatnika, ale należy pamiętać, aby każdemu dokumentowi odpowiadało tylko jedno pole z kodem GTU.
Towar lub usługa, która nie kwalifikuje się do żadnego kodu, nie wymaga takiego oznaczenia. Okoliczność, gdy faktura prezentuje jedno stanowisko należące do GTU, automatycznie inicjuje potrzebę wskazania adekwatnej symboliki.
Bardziej obszerne instrukcje dedykowane są sytuacji, gdy opisywana faktura posiada kilka pozycji. Wówczas obowiązują następujące przepisy:
- dwie pozycje i jeden kod GTU – dokument zostaje oznaczony aktualnym symbolem;
- wiele pozycji i kilka aktywnych kodów GTU – dokument musi zawierać wszystkie symbole GTU, które nawiązują do danej faktury.
Kod GTU a faktura
Kody GTU nie muszą zostać umieszczone na fakturze. Taki zapis nie jest błędem i może być podstawą dla późniejszego generowania ewidencji. Wielu przedsiębiorców stosuje taką praktykę, aby ułatwić czynności księgowe.
Odrębnym przypadkiem jest faktura korygująca. Należy pamiętać, że kod GTU umieszczony w pliku JPK_V7 dotyczy całego dokumentu, a nie pojedynczej pozycji. Aby informacja o GTU była uzasadniona, faktura korygująca musi nawiązywać do towaru lub usługi z zamkniętego katalogu 13 grup.
FAQ
Czym są kody GTU?
Kody GTU to symbole towarów i usług, które należą do zbioru 13 branż, szczególnie wrażliwych na manipulacje podatkowe.
Kogo dotyczy GTU?
Kod GTU dotyczy czynnych podatników VAT.
Jakie są kody GTU?
- GTU 1 – handel alkoholem,
- GTU 2 – sprzedaż paliw,
- GTU 3 – sprzedaż oleju opałowego i olejów smarowych,
- GTU 4 – handel wyrobami tytoniowymi,
- GTU 5 – handel odpadami, surowcami wtórnymi itp.,
- GTU 6 – urządzenia elektroniczne oraz części,
- GTU 7 – sprzedaż pojazdów i części,
- GTU 8 – wyroby z metali szlachetnych i nieszlachetnych, jubilerskie,
- GTU 9 – handel produktami farmaceutycznymi,
- GTU 10 – budynki i usługi budowlane,
- GTU 11 – usługi w zakresie przenoszenia uprawnień do emisji gazów cieplarnianych,
- GTU 12 – usługi o charakterze niematerialnym, między innymi usługi marketingowe, usługi informatyczne,
- GTU 13 – usługi transportowe i magazynowe.
Jaki kod GTU wybrać?
Wybór odpowiedniego kodu GTU wymaga zidentyfikowania zakresu działalności przedsiębiorstwa w kontekście zaprezentowanej listy 13 branż.
Czy kod GTU należy umieścić na fakturze?
Kod GTU nie musi być umieszczany na fakturze.
